طلاق در ایران به دو صورت طلاق توافقی و طلاق غیرتوافقی انجام می‌شود. این مقاله شرایط، مراحل، مدت زمان و قوانین مربوط به حضانت فرزند، نفقه و حق ملاقات را بر اساس قوانین ایران توضیح می‌دهد.
۱. طلاق توافقی
طلاق توافقی زمانی رخ می‌دهد که زن و شوهر هر دو برای پایان زندگی مشترک توافق کنند. این روش به دلیل سرعت بالا و سادگی مراحل، پرطرفدار است.
شرایط طلاق توافقی
- رضایت کامل زن و شوهر برای طلاق.
- توافق بر مسائل مالی مانند مهریه، نفقه و تقسیم اموال.
- توافق بر حضانت فرزندان و نحوه ملاقات.
- گذشت زن از حق حبس (عدم تمکین تا دریافت مهریه).
مراحل طلاق توافقی
- ثبت درخواست طلاق توافقی در دفتر خدمات الکترونیک قضایی.
- شرکت در جلسه داوری با انتخاب یک داور از خانواده زن و یک داور از خانواده مرد.
- صدور گواهی عدم امکان سازش توسط قاضی در صورت تأیید عدم امکان ادامه زندگی.
- مراجعه به دفترخانه رسمی طلاق برای ثبت طلاق.
مدت زمان طلاق توافقی
این پروسه معمولاً بین ۱ تا ۳ ماه طول می‌کشد، اما در صورت تسریع ممکن است در کمتر از یک ماه انجام شود.
۲. طلاق غیرتوافقی (یک‌طرفه)
طلاق غیرتوافقی زمانی است که یکی از طرفین، معمولاً زن، به دلایل قانونی درخواست طلاق می‌دهد. این نوع طلاق به دلیل نیاز به اثبات ادعا، زمان‌برتر است.
شرایط طلاق غیرتوافقی
- وجود دلایل قانونی مانند عسر و حرج (سختی غیرقابل تحمل زندگی)، عدم پرداخت نفقه، ترک زندگی توسط شوهر، اعتیاد مضر، یا ناتوانی جنسی.
- ارائه مدارک و شواهد برای اثبات ادعا در دادگاه.
مراحل طلاق غیرتوافقی
- تقدیم دادخواست طلاق به دادگاه خانواده.
- بررسی پرونده توسط قاضی و تعیین داوران.
- صدور حکم طلاق در صورت تأیید عدم امکان سازش.
- در صورت اعتراض طرف مقابل، ممکن است پرونده طولانی شود.
مدت زمان طلاق غیرتوافقی
این پروسه معمولاً بین ۶ ماه تا بیش از یک سال طول می‌کشد، بسته به پیچیدگی پرونده و مقاومت طرف مقابل.
ویژگی‌های کلیدی طلاق توافقی
- رضایت دوطرفه: هر دو طرف برای طلاق توافق دارند.
- سرعت بالا: مراحل سریع‌تر از طلاق غیرتوافقی انجام می‌شود.
- هزینه کمتر: هزینه‌های قضایی و حقوقی کاهش می‌یابد.
- سادگی: نیازی به اثبات ادعا در دادگاه نیست.
قوانین حضانت فرزند در طلاق
۱. حضانت در طلاق توافقی
والدین می‌توانند درباره حضانت فرزند توافق کنند. این توافق باید به مصلحت کودک باشد و توسط دادگاه تأیید شود. در صورت عدم توافق، قانون تصمیم می‌گیرد.
۲. حضانت در طلاق غیرتوافقی
بر اساس قانون مدنی ایران، حضانت بر اساس سن و جنسیت فرزند تعیین می‌شود:
الف) فرزند پسر
- تا ۷ سالگی: حضانت با مادر است.
- از ۷ تا ۱۵ سالگی: حضانت با پدر است.
- پس از ۱۵ سالگی: فرزند می‌تواند خودش انتخاب کند.
ب) فرزند دختر
- تا ۷ سالگی: حضانت با مادر است.
- از ۷ تا ۹ سالگی: حضانت با پدر است.
- پس از ۹ سالگی: فرزند می‌تواند خودش انتخاب کند.
۳. موارد سلب حضانت
حضانت از والدین سلب می‌شود اگر:
- مبتلا به اعتیاد مضر باشند.
- از کودک سوءاستفاده کنند.
- فاقد صلاحیت اخلاقی یا تربیتی باشند.
۴. حق ملاقات
والدی که حضانت ندارد، حق ملاقات با فرزند را دارد، مگر اینکه دادگاه به دلایل قانونی آن را ممنوع کند.
۵. نفقه فرزند
پدر موظف به پرداخت نفقه (هزینه‌های زندگی) فرزند است، حتی اگر حضانت با مادر باشد.
نتیجه‌گیری
طلاق توافقی به دلیل توافق طرفین، سریع‌تر و کم‌هزینه‌تر است، در حالی که طلاق غیرتوافقی به دلیل نیاز به اثبات دلایل قانونی، زمان‌برتر است. در هر دو نوع طلاق، حضانت فرزند زیر ۷ سال معمولاً با مادر است، مگر اینکه عدم صلاحیت او اثبات شود. پس از بلوغ شرعی (۱۵ سال برای پسران و ۹ سال برای دختران)، فرزند می‌تواند خودش انتخاب کند که با کدام والد زندگی کند.
سوالات متداول درباره طلاق
- طلاق توافقی چقدر زمان می‌برد؟ معمولاً ۱ تا ۳ ماه.
- آیا اثبات عسر و حرج در طلاق غیرتوافقی ضروری است؟ بله، مگر اینکه دلایل قانونی دیگر وجود داشته باشد.
- حضانت فرزند در چه سنی به انتخاب اوست؟ پسران پس از ۱۵ سال و دختران پس از ۹ سال.
برای مشاوره حقوقی تخصصی در زمینه طلاق توافقی و غیرتوافقی، با ما تماس بگیرید.