مقدمه
یکی از پرونده‌های شایع در محاکم ایران، موضوع فروش مال غیر است. یعنی شخصی بدون اینکه مالک رسمی یا قانونی یک مال باشد، آن را به دیگری می‌فروشد. در چنین حالتی، مالک اصلی میتواند علیه فروشنده شکایت کند و علاوه بر بازگرداندن مال، خسارت خود را هم بگیرد.
در این مقاله به صورت کامل مراحل و شرایط شکایت از فروشنده مال غیر، مدارک لازم، نکات مهم، مجازات این جرم و تفاوت آن با معامله فضولی را بررسی می‌کنیم.
مراحل و شرایط شکایت از فروشنده مال غیر
برای اینکه بتوانید به‌طور صحیح از فروشنده مال غیر شکایت کنید، باید مراحل زیر را طی کنید:
- مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی
- شکواییه خود را تنظیم و در سامانه ثنا ثبت کنید.
- پیوست مدارک و مستندات
- سند مالکیت، قرارداد، رسیدها و سایر مدارک را باید ضمیمه کنید.
- ارجاع پرونده به دادسرا
- پرونده برای بررسی اولیه به بازپرس ارجاع میشود.
- تحقیقات مقدماتی
- بازپرس مدارک را بررسی کرده و در صورت نیاز استعلام‌های ثبتی می‌گیرد.
- ارجاع به دادگاه کیفری
- اگر اتهام ثابت شود، پرونده برای رسیدگی به دادگاه کیفری ارسال میشود.
- طرح دعوای حقوقی برای خسارت
- مالک میتواند علاوه بر شکایت کیفری، دادخواست حقوقی برای مطالبه خسارت و ضرر و زیان هم ثبت کند.
مدارک لازم برای شکایت از فروشنده مال غیر
برای طرح شکایت، داشتن مدارک محکم اهمیت زیادی دارد. مهمترین مدارک عبارتند از:
- سند رسمی یا عادی مالکیت (مثلاً سند ملک یا سند خودرو)
- قولنامه یا قرارداد فروش (برای اثبات معامله)
- استعلام ثبتی از اداره ثبت (به‌ویژه در اموال غیرمنقول)
- رسیدهای پرداخت وجه (فیش بانکی یا رسید دستی)
- اظهارنامه رسمی (اطلاع به خریدار در مهلت قانونی)
- شهادت شهود معتبر
نکات مهم در شکایت فروش مال غیر
- فروش مال غیر با معامله فضولی فرق دارد. در معامله فضولی، فروشنده مال دیگری را بدون اجازه منتقل میکند اما قصد فریب ندارد. اما در فروش مال غیر، فرد خود را مالک جا می‌زند.
- اگر خریدار از غیرقانونی بودن معامله آگاه باشد، او هم معاون جرم شناخته میشود.
- مالک اصلی باید ظرف یک ماه از طریق اظهارنامه، مالکیت خود را به خریدار اطلاع دهد تا مسئولیتی متوجه او نشود.
- امکان طرح دادخواست ضرر و زیان در کنار شکایت کیفری وجود دارد.
- استفاده از وکیل متخصص باعث افزایش شانس موفقیت و کاهش خطاهای احتمالی در روند رسیدگی میشود.
معرفی وب‌سایت Razavi Vekalat
اگر درگیر چنین پرونده‌ای هستید و نیاز به مشاوره دقیق و فوری دارید، می‌توانید به وب‌سایت
👉 razavivekalat.com
مراجعه کنید. در این سایت امکان دریافت راهنمایی تخصصی از وکلای با تجربه فراهم است و می‌توانید قبل از هر اقدامی، بهترین مسیر حقوقی را انتخاب کنید.
مجازات فروش مال غیر
طبق ماده یک قانون مجازات انتقال مال غیر، هر کس مال دیگری را با علم به اینکه مال خودش نیست به دیگری منتقل کند، کلاهبردار محسوب میشود.
بر اساس این قانون، مجازات فروشنده مال غیر شامل:
- حبس از یک تا هفت سال
- جزای نقدی معادل مال منتقلشده
- رد مال به صاحب اصلی
- اگر مرتکب کارمند دولت باشد: انفصال ابد از خدمات دولتی
⚖️ نکته: حتی در صورت تخفیف، مجازات کمتر از یک سال نخواهد بود.
سوالات متداول (FAQ)
1. فرق فروش مال غیر با معامله فضولی چیست؟
- در معامله فضولی، فروشنده به نام خود ادعایی ندارد و در صورت اجازه مالک، معامله معتبر میشود. اما در فروش مال غیر، فروشنده خود را مالک معرفی میکند و قصد فریب دارد.
2. آیا میتوان همزمان خسارت را هم مطالبه کرد؟
- بله، مالک میتواند همزمان با شکایت کیفری، دادخواست ضرر و زیان هم ثبت کند.
3. رسیدگی به پرونده چقدر طول می‌کشد؟
- بسته به شعبه و پیچیدگی پرونده، معمولاً چند ماه تا یک سال زمان نیاز دارد.
4. آیا فروش مال غیر فقط مربوط به ملک است؟
- خیر، فروش مال غیر شامل اموال منقول (مثل خودرو) و غیرمنقول (مثل خانه و زمین) میشود.
جمع‌بندی و سخن پایانی
فروش مال غیر از جرایم مهم مالی است که قانون برای آن مجازات سنگینی در نظر گرفته است. اگر با چنین موضوعی مواجه شدید، باید سریع اقدام کنید و مدارک خود را به دادگاه ارائه دهید. همچنین توصیه میشود حتماً از وکیل متخصص کمک بگیرید تا روند رسیدگی سریع‌تر و دقیق‌تر انجام شود.
بیشتر بخوانید:ضمانت اجرایی چک‌های جدید
